Anksiyete Bozukluğu (Kaygı Bozukluğu)

Anksiyete Bozukluğu (Kaygı Bozukluğu)

Anksiyete

Herkes zaman zaman kaygılı olur. Fakat yaşantınızla olan uyumunuzu engelleyecek kadar çok kaygılı hissediyorsanız, kendinizi daha az kaygılı hissetmenize yardımcı olması için doktorunuzla görüşüp bir tedavi uygulayabilirsiniz.

Kaygı bir hastalık haline dönüştüğünde

Kaygı normal bir insan duygusudur. Ailemiz, işimiz ya da para gibi şeyler konusunda hepimiz bazen kaygılanırız.

Kaygı, hayatınıza çok fazla müdahalede bulunduğunda bir hastalık haline gelir. Bunun için çabalasanız bile kaygılanmanın önüne geçemezsiniz. Muhtemelen birçok farklı şey konusunda kaygılanıyorsunuzdur. Kaygınız orantısızdır ve bu da kendinizi hasta ve yorgun hissetmenize neden olur.

Kaygılanma bir hastalık haline geldiğinde, doktorunuz sizde yaygın anksiyete (kaygı) bozukluğu olduğunu söyleyebilir. Biz bunu kısaca anksiyete olarak adlandırıyoruz.

Belirtileri nelerdir?

 Kaygılanmanın bir hastalık olduğu durumlar:

• Çok fazla kaygılanıyorsanız

• Altı aylık bir zaman dilimi içersinde geçirdiğinizi günlerin tamamına yakınında kaygılarınızın size rahatsızlık vermesi.

• Belirli bir neden olmadığında bile bir çok şey konusunda hemen kaygılanırsınız

• Çok çabalasanız da, kaygılanmanızın önüne geçemezsiniz ve hatta kontrol edemezsiniz

Bu şekilde olan kaygılanma, yaşantınızın ve günlük aktivitelerinizin akışını kesintiye uğratabilir. Araba kullanmak için çok kaygılı olabilirsiniz ya da işinizi kaybetme konusunda kaygılı olabilirsiniz. Evinize bir şey olacağından korktuğunuz için dışarı çıkamayabilirsiniz.

Diğer belirtiler

Ayrıca, aşağıda yer alan diğer belirtilerin en az üçü sizde görülebilir.

• Huzursuzluk ve rahatlayamama

• Çabuk yorulma

• Konsantre olamama

• Gergin olma

• Kasların gerilmesi

• Uykunun düzensiz olması

Fiziksel belirtiler

Anksiyete olan bazı kişilerde fiziksel belirtiler de görülür. Örneğin, üşüme, soğuk ve nemli eller, ağız kuruluğu ya da bulantı hissi gibi belirtiler. Kendinizi kaygılı hissettiğinizde ishal, kalp çarpıntısı( kalp atışlarınızın normalden daha hızlı olduğunda meydana gelir), baş ağrısı ya da nefes darlığı gibi belirtileriniz olabilir. Bu belirtiler korkutucu olabilir. Fakat genel itibariyle tıbbi olarak herhangi bir sorun yoktur.

İşe yarayan tedaviler nelerdir?

Doktorunuz anksiyetenize faydalı olması için, konuşarak yapılan bir tedaviyi (psikolojik tedavi) ya da ilaç tedavisini denemenizi önerebilir. İlaçların mı yoksa konuşarak yapılan tedavilerin mi en iyi sonucu verdiği konusundaki araştırmalar kesin  bir şey belirtmez. Bu yüzden doktorunuz her ikisini de önerebilir. Her insan için uygun olan tedavi farklıdır.

Psikoterapi tedavileri

Anksiyete için iyi sonuç veren iki konuşma tedavisi vardır. Anksiyete için uygulanan ve etkili sonuç elde eldilen iki çeşit konuşma tedavi yöntemi vardır. Bu yöntemler bilişsel davranış terapisi ve uygulamalı gevşeme olarak adlandırılır. Bu tedavileri gördüğünüz takdirde, belirtilerinizde düzelme olur ve kendinizi daha sakin hissedersiniz. Fakat bu tedaviler hemen sonuç vermez. Evinizdeyken size öğretilen bu şeyleri tatbik etmeniz gerekecektir.

Bu tedaviler sırasında, psikolojik sağlık sorunları olan kişilere yardım konusunda eğitim görmüş bir terapistle birlikte çalışın. Birkaç hafta boyunca haftada bir kez görüşebilirsiniz. Bazen daha sık görüşmeniz gerekebilir. Seanslar normalde bir ile iki saat arasında sürer.

Psikoterapinin kullanılmakta olan iki türü aşağıda yer almaktadır. Bazen her ikisi birlikte kullanılır.

Bilişsel davranış terapisi, sizin ve terapistinizin işbirliği içersinde düşünme şeklinizi ve davranma biçiminizi değiştirmeye çalışarak gerçekleştirilen bir konuşarak tedavi yöntemidir. Genelde, terapistiniz hangi düşüncenin sizi kaygılandırıldığını ve rahatsız ettiğini bulmaya çalışır. Örneğin, her araba kullanmak istediğinizde “Arabayı çarpabilirim” diye düşünebilirsiniz. Bir başka örnek de, telefon her çaldığında “Biri ölmüş olmalı” düşünüyor olabilirsiniz. O halde daha fazla pozitif olma yöntemlerini öğrenin. Örneğin, “İşverenim umutsuz olduğumu düşünüyor” düşüncenizi “İşimde iyi olmam gerekiyor. Şimdiye kadar işimden hiç kovulmadım, iş arkadaşlarım beni seviyor ve işlerlerimi daima zamanında bitiriyorum” ile değiştirmeyi öğrenebilirsiniz.

Uygulamalı gevşeme, kaslarınızı rahatlatmak için egzersiz hareketleri yapmayı içerir. Bazı egzersizlerde, omuz ve boyun kasları gibi kas guruplarını rahatlatırsınız. Diğer egzersizlerde, tüm vücudunuzu rahatlatırsınız. Vücudunuz rahatladığında, zihniniz de rahatlamış ya da dinginleşmiş gibi olur. Ayrıca, nasıl nefes alınacağınız ve rahatlamak için hayal gücünüzü (hayalinde canlandırma) nasıl kullanabileceğiniz gösterilebilir. Bu teknikleri evde uygulayabilirsiniz.

İlaçlar

Bazı ilaçlar, ağır seyreden bir anksiyeteniz varsa, kendinizi iyi hisseder hale getirmek için daha hızlı etki eder. Diğerleri de uzun dönemli anksiyete tedavisinde kullanılırlar.

Antidepresanlar, kaygı hissini azaltmaya, daha iyi uyumanıza ve insanların yanında kendinizi daha rahat hissetmenize yardımcı olabilirler. Fakat etkisinin göstermeye başlaması en az üç hafta kullanılırlar. Antidepresanlar, kendinizi uykulu hissetmenize ve baş dönmesine neden olabilir. Bayılma, mide bulantısı ve cinsel problemlere de neden olabilir. Antidepresanlar anksiyete şikayetinize yardımcı oluyorsa, bunları genellikle en az altı ay boyunca kullanırsınız.

Kendiniz için yapabileceğiniz şeyler

Psikolojik tedavi bir terapiste gittiğinizde sona ermez. Bu durum, kendi kendinize nasıl yardımcı olacağınızı öğrenmeniz anlama gelir. Sonra, eski düşünme ve davranış şekliniz geri gelirse, kedinizin terapisti olabilirsiniz. Ayrıca, rahatlama konusunda öğrendiklerinizi de kullanabilirsiniz. İyileşme konusunda kendilerine yardımcı olmak isteyen kişiler için bu iyi bir yaklaşımdır.

Doktorunuz, anksiyete rahatsızlığı olan kişilere yerel bir destek gurubuna katılmanızı önerebilir. Duygularınızı paylaşmak, yaşantınızı uyum içersinde sürdürebileceğinizi ve onunla başa çıkabileceğinizi daha fazla hissetmenize yardımcı olabilir.

Çocuklarda anksiyete

Bazı tedaviler çocuklar için de denenmiştir. Bilişsel davranış terapisi ve antidepresanların, anksiyete rahatsızlığı olan çocuklarda etkili olduğunu biliyoruz. Antidepresanlar, çocuklarda ciddi yan etkilerin görülmesine neden olabilir, bu yüzden çoğu zaman kullanılmazlar.