Makular Dejenerasyon (Sarı Nokta Hastalığı)
Sarı nokta hastalığı (Makular dejenerasyon)
Makular dejenerasyon görme kabiliyetinize zarar verir. Burada yaşlıları etkileyen türünden söz ediyoruz. Bu çoğu zaman yaşa bağlı makular dejenerasyon olarak adlandırılır. çaresi yoktur, faka faydalı olabilecek tedaviler vardır. Ayrıca, sahip olduğunuz görme kabiliyetinizi en fazla olması için yapabilecek bir çok şey vardır.
Makula dejenerasyonu nedir?
Makulanız, gözünüzün arkasındaki ışığa duyarlı yüzeyin (retinanın) bir kısmıdır. Önünüzdeki objeleri doğrudan ince detaylarıyla birlikte görmemize yardımcı olur. Makular dejenerasyon, makulanızın hasar görmesi anlamına gelir. Bu durum sonuç olarak görme kabiliyetinizi etkiler.
Makular dejenerasyonu kötüleşirken, dönüşebileceği iki şekil vardır. Kuru makular dejenerasyonu en yaygın olanıdır. Makulanızın etrafında küçük sarı noktalar oluşur ve görme kabiliyetiniz yavaş yavaş bozulur. Diğer tür ise yaş tip makular dejenerasyondur. Gözünüzün arkasındaki ince kan damarları büyür. Bunlar kan ve sıvı sızdırır ve görme kabiliyetiniz daha çabuk bozulur. Kuru tip makular dejenerasyonu yaş tipe dönüşebilir.
Belirtileri nelerdir?
Makular dejenerasyonu olan kişiler bir şey okurken, insanların yüzlerini tanımada ya da ince detayları fark etmede zorlanır. Birkaç yıl sonra görüş alanınızın merkezindeki objeler bulanık ve şekli bozulmuş olarak görünecektir. Muhtemelen ilk olarak okumayla ilgili sorunları fark edeceksiniz.
Yıllar sonra, görüş alanınızın merkezindeki karanlık bir alan ortaya çıkabilir. Tam önünüzde bulunan şeyleri göremeyebilirsiniz.
Makular dejenerasyonla başa çıkma
Doktorunuz, görme sınırınızın daha fazla kullanılması gibi yöntemleri size öğretebilir. Evinizde daha parlak aydınlatma kullanılması hayatınızı daha kolay hale getirebilir. Büyüteçler okumanıza yardımcı olabilir. Bilgisayarınız için kullanılan yazılımlarla metinler daha büyük hale getirebilir ya da ekrandan sesli olarak bile okutulabilir.
Tedavi yöntemleri nelerdir?
Varolan tedavilerin çoğu yaş tip makular dejenerasyonunun neden olduğu görme yetisi kaybının tedavisi ya da önlenmesi için hazırlanmıştır. Kuru tip makular dejenerasyon için çok fazla tedavi bulunmamaktadır.
Yaş tip ya da kuru tip makular dejenerasyonunun kötüye gitmesini önleyici tedaviler
Lazer tedavisi, makular dejenerasyonun başlarında oluşan sarı noktaların yakılarak ortadan kaldırılması için kullanılır. Bu yöntem hızlı ve ağrısıdır. Lazer tedavisinin gözünüzün arkasındaki yeni kan damarlarını büyümesine neden olabilme tehlikesi vardır. Bunlar görme yetinizi daha da kötü hale getirebilirler.
Doktorunuz beta karoten, C vitamini, E vitamini ve çinko içeren vitamin ve mineral takviyeleri almanızı önerebilir. Bunlar görme yetinizin kaybının yavaşlamasına yardımcı olabilirler. Uzun süre boyunca yüksek dozda almak zorunda kalabilrsiniz. Bu takviyeler bazı yan etkilere neden olabilir.
Yaş tip makular dejenerasyon içi tedaviler
Fotodinamik tedavi görme yetinizin korunmasına yardımcı olabilecek bir lazer ameliyatı türüdür. Işığa duyarlı bir boya kan dolaşımınıza bir damla (intervenöz ya da IV olarak da adlandırılır) yoluyla verilir. Sonra gözünüzün içine “soğuk” lazer uygulanır. Damarınızdan aldığınız sıvı yardımıyla lazer sızıntı yapan damarı ortadan kaldırır.
Lazer ameliyatın başka bir türünde sızıntı yapan kan damarını ortadan kaldırmak için “sıcak” lazer kullanılır. Bu uygulama sadece makular dejenerasyonu ağır derecede olan az bir sayıdaki kişi için uygundur. Ortadan kaldırılan kan damarları çoğu zaman tekrar büyür ve lazerini gözünüze zarar verme ihtimali vardır. Bu konuda doktorunuzdan bilgi alın.
Radyoterapi yöntemi de gözünüzdeki sızıntı yapan kan damarını ortadan kaldırmak için kullanılabilir. Ayrıca radyasyonun gözünüzün sağlıklı kısmına zarar vereme riski vardır.
Bana ne olacak?
Özellikle görüş alanınızın merkezi olmak üzere görme kabiliyetiniz yıllar geçtikçe yavaş yavaş kötüleşecektir. Fakat görme yetinizi tamamıyla kaybetmeniz olası değildir.
Doktorlar makular dejenerasyonun kötüye gidişinin ne kadar hızlı olacağını genelde söyleyemezler. İlerlemiş makular dejenerasyonu olan kişiler bile genelde etrafta dolaşabilecek kadar ve kendilerine bakabilecek kadar iyi görebilirler.