Tırnak mantarı (Onikomikozis, tinea pedis)
Tırnak mantarı enfeksiyonu
Tırnaklarınızda beyazlaşma ve çökme varsa bir mantar enfeksiyonu olabilir. Tırnak enfeksiyonları güzel görünmezler fakat ciddi bir şey değildir.
Tırnak mantarı enfeksiyonu nedir?
Tırnak mantarı enfeksiyonunu kapmak kolaydır ve birçok insan bu enfeksiyonu kapar. Enfeksiyonu ne kadar erken tedavi ederseniz, ondan o kadar kolay kurtulursunuz.
Mantar, soyunma odalarında, yüzme havuzlarının etrafındaki döşemelerde ve duşlar gibi karanlık, ılık yerlerde yaşayan enfeksiyona neden olur. İnsanlar, tırnak mantarı enfeksiyonu hakkında yapabileceği hiç bir şey olmadığını düşünürler. Fakat kolay tedavi yöntemleri ile bunlardan kurtulmak mümkündür. Ancak işe yaraması uzun zaman alabilir (kötü bir enfeksiyonsa bir yıl kadar sürebilir). Bu yüzden sabırlı olmanız gerekir.
Tinea ya da mantar hastalığı denen bu durumu mutlaka duymuşsunuzdur.
Belirtileri nedir?
Tırnağınızda sarı ya da beyaz lekelenmeler ve çökme varsa başparmağınızın veya parmaklarınızın ucuna kadar mantar enfeksiyonu çıktığını görebilirsiniz. Tırnağınızın etrafındaki deri kızarabilir. Bazen tırnak tamamen yukarı kalkabilir. El tırnaklarınızdan daha çok ayak tırnaklarınızda enfeksiyon olması daha yaygındır.
Uzun zamandır enfeksiyonunuz varsa, bu ağrılı olabilir. Ayak tırnağınızda kötüleşmiş bir enfeksiyon varsa bu, yürümenizi zorlaştırabilir.
Diyabetseniz ve tırnak mantarı enfeksiyonunuz olduğunu düşünüyorsanız hemen bir doktora görünmelisiniz. Diyabet ayağınızdaki kan damarlarına ve sinirlerine zarar verebilir ve tırnak mantarı enfeksiyonunuzun iyileşmesi uzun zaman alabilir.
Bağışıklık sisteminiz zayıfsa tırnak mantarı enfeksiyonunuz daha ciddidir. HIV veya AIDS iseniz ya da kemoterapi görüyorsanız, büyük ihtimalle enfeksiyon olabilirsiniz. Tırnak enfeksiyonunuz olduğunu düşünüyorsanız hemen bir doktora görünmelisiniz.
Tedavi yöntemleri nedir?
Tırnak mantarı enfeksiyonunundan kurtulmak için bazen birkaç ay süren tabletler almak zorundasınızdır. Ayrıca tırnağınızın üzerine sürmek için kremler ve cilalarda bulunmaktadır. Başka bir tırnak enfeksiyonu geçirmenizi engellemenize yardımcı olacak tedaviler de mevcuttur.
Tabletler;
Bütün mantar karşıtı ilaçlar genellikle hafif bir kaşıntıya ve ishale neden olurlar. Bu problemler herkes için geçerli değildir. Bazı zamanlar insanlarda daha ciddi yan etkiler görülür. Bunlar nadir olur ama bunları bilmek gerekir. Bazı ilaçlar karaciğer problemlerine yol açabilir.
Karaciğerinizin doğru çalıştığından emin olmak için düzenli kan testi yaptırmanız gerekecektir. Mide bulantısı, kusma, aşırı yorgunluk, karın ağrıları ya da koyu renk idrar, nefes almakta zorluk, öksürük, güçsüz hissetme, aşırı yorgun hissetme, kafa karışıklığı, kiloda artış ya da bacak ve ayaklarınızda şişme gibi belirtilerden herhangi biri oluyorsa hemen doktora gitmelisiniz. Çok az da olsa kalp rahatsızlığı yapma riski vardır.
Tabletler kısa bir sürede tırnaklarınızdaki görüntüyü değiştirecek. Mantarı yok edecek ve tırnaklarınız yeniden normal uzamasına dönecektir. Fakat tırnaklarınızın yeniden eski haline dönmesi aylar sürecektir ve hemen sonuçlarını göremezsiniz.
Krem, losyon ve tırnak cilaları;
Tırnak mantarı enfeksiyonunuzu tedavi etmek için tabletler almak yerine bir mantar önleyici krem, losyon ya da tırnaklarınızın üzerine sürebileceğiniz cilaları deneyebilirsiniz. Buna topikal tedavi denir. Çoğu insan bunları tercih eder çünkü tabletlerden daha az yan etkileri vardır ancak kaşıntı, şişme ve tırnak etrafında yanmaya neden olabilir.
Hafif bir enfeksiyonunuz varsa bunlardan birini denemek isteyebilirsiniz. Muhtemelen birkaç ay boyunca tedaviyi her gün ve hatta bir yıl kullanmanız gerekir. Ayak tırnaklarınızın tedavisi genellikle el tırnaklarınızdan daha uzun sürer.
Kendi kendinize yapabileceğiniz şeyler;
Tırnaklarınızda mantar enfeksiyonu olma şansını azaltabilmek için yapabileceğiniz çok şey vardır.
Tırnak mantarı enfeksiyonu;
Ellerinizi ve ayaklarınızı temiz ve kuru tutmak en iyi korumadır. Fakat yapabileceğiniz başka şeylerde var. Bazı örnekleri buradadır;
• Eve geldiğiniz zaman ayakkabılarınızı çıkarın ve ayaklarınızın hava almasını sağlayın.
• Ayaklarınıza nefes aldıran kanvas ya da deriden yapılan ayakkabılar giyin.
• Ayakkabılarınızın ayağınıza uygun olduğundan emin olun.
• Başka insanların ayakkabılarını ödünç almayın.
• Her gün çoraplarınızı değiştirin, özellikle ıslandığı zaman.
• Ayaklarınızı güzelce kurulayın, özelikle toplu soyunma alanlarından sonra
• Halka açık alanlarda çıplak ayak ile yürümeyin örneğin yüzme havuzlarının etrafında ya da jimnastik salonlarında. Terlik ya da sandalet giyin
• Başkaların havlusunu kullanmayın.
Bana ne olacak?
Tedaviler zaman alır. Tırnağınız dökülürse enfeksiyon geçene kadar yeniden çıkmayacaktır. Bazı insanların tırnaklarının uzaması bir yıl kadar uzun zaman alır.
Tırnak enfeksiyonunuz sizi rahatsız etmiyorsa tedavi ettirmemeye karar verebilirsiniz. Tedavi olmak istemezseniz enfeksiyonunuz kötüleşecek olsa bile muhtemelen sağlığınızı etkilemeyecektir. Ancak doktorunuzla görüşerek bu hastalıktan kolayca kurtulabilrisiniz.